1913 yılında eğitimci kökenden gelen MacLachlan Ailesi tarafından kurulan Buca Amerikan Koleji’nin sahip olduğu başarılar sadece Buca için değil aynı zamanda İzmir ve ülke için de birçok ilke sahip nitelikteydi.
İzmir’de eğitimde büyük bir prestij kazanan Buca Amerikan Koleji’nin o dönemdeki ismi Uluslararası Amerikan Koleji’ydi. Erkeklerin eğitim gördüğü kurumun kızlar için olanı da Alsancak bölgesinde bulunuyordu. Buca Amerikan Koleji’nin itibarı Amerika Birleşik Devletleri’ne kadar ulaşmış, İzmir’de eğitim alanında otoriteye dönüşmüş bir kurumdu.
Peki ama Buca Amerikan Koleji neleri başarmıştı? Kimler buradan mezun olmuştu?
1. İzmir’de ilk kez sismografın kullanılması
Dr. Alexander MacLachlan öncülüğünde Buca Amerikan Koleji’nde İzmir’de ilk kez sismograf kullandı.
2. İzmir’de ilk kez elektrikli aydınlatma kullanılması
Amerikan Koleji elektrikli aydınlatmayı ilk kez kendi kampüsünde deneyip kullandı. Kolej, sonraki dönemde şehir aydınlatmasında da öncü oldu.
3. İzmir’de ilk kez okullar arası atletizm müsabakaları
Okullar arasında bir iletişim ve etkileşim problemi olduğunu düşünen Amerikan Koleji eğitimcileri bu sorunu aşmak için İzmir’de ilk kez okullar arası atletizm müsabakaları düzenledi. Bu etkinlik daha sonrasında gelenekselleşerek devam etti.
1892 yılında yapılan ilk atletizm yarışması Şirinyer Hipodromu’nun at koşu pistinde gerçekleşse de 1893 yılında müsabakalar Bornova’nın bir stadında en üç bin kişinin izlediği bir spor şölenine dönüştü.
4. Türkiye’de ilk bölgesel futbol liginin kurulması
Atletizm ve diğer spor branşlarında nitelikli bir eğitim vererek Türkiye’deki birçok kolejden sıyrılan Buca Amerikan Koleji’nin Türkiye’de ilk bölgesel futbol ligini kurması kaçınılmazdı.
5. İzmir’de futbol oynanan ilk takım
Buca Amerikan Koleji’ne futbol sporunun teknik özellik ve kurallarını öğreten William Path adındaki İskoç ile beraber İzmir’de ilk kez bir eğitim kurumuna futbol sporu girmiş oldu.
1905 yılında Amerikan Koleji’nde eğitim gören Talat (Erboy), Şerif Remzi (Reyent), Sabri Süleymanoviç ve Nejat Evliyazade okul takımlarında sahaya çıkan ilk Türk futbolcular olarak tarihe geçti.
6. İzmir’in saklı saat kulesi Buca Amerikan Koleji Saat Kulesi
Günümüzde Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’ne (NATO) devredilen arazi içerisinde 1913 yılında inşa edilmiş bir saat kulesi bulunuyor. NATO duvarları arkasında kalan Amerikan Koleji Saat Kulesi’ni görebilenler aramızda şanslı olanlarımız. Askeri bir alan olması nedeniyle yüksek duvarları olan üs kamuya açık bir alan değil.
Beyaz rengi ve 4 kattan oluşan kulesiyle beraber farklı bir sivil mimari örneği olan Amerikan Koleji Saat Kulesi aslında kampüsün ve binanın giriş alanı.
7. Adnan Menderes Buca Amerikan Koleji mezunuydu
Eğitim hayatına Amerikan Koleji’nde devam eden Adnan Menderes hem bu okulun mezunu hem de bu okulun kapatma kararını veren kişiydi.
8. Cumhuriyet’in ilk yıllarının eğitim sembolü Kızılçullu Köy Enstitüsü
Kızılçullu Köy Enstitüsü, Amerikan Koleji kapandıktan sonra burada kuruluyor ve Cumhuriyet tarihinde verdiği nitelikli eğitim ile hatırlanıyor.
9. İlk tarım okulu
Ülkede ilk kez bir tarım okulu Buca Amerikan Koleji’nde açıldı. Çiftçilere dönemsel olarak meyve-sebze yetiştirme ve hayvancılık alanlarında bilimsel eğitimler verilerek hasatlardan daha fazla verim elde edilmesi sağlandı.
10. Esir kampı
Birinci Dünya savaşı sırasında esir düşen 2 binden fazla İngiliz Silahlı Kuvvetleri askeri Amerikan Koleji içerisinde oluşturulan esir kampında üç ay boyunca tutuldular. Bu esaret asker takasına kadar sürdü.
Kaynak Bilgilendirme: Bu yazıdaki fotoğraflar http://www.levantineheritage.com/college.htm adresinden alınmıştır. İçerik ise Buca’yı Keşfet ekibi tarafından yazılmıştır.
