Neredeyse 2 asır boyunca Buca’yı kendilerine mesken yeri olarak belirleyen Levanten Ailelerden günümüze kadar çok sayıda tarihi yapı aslına sadık kalınarak korundu. 1800 yılların başında İzmir’e yerleşen varlıklı Levanten Aileler burada geliştirdikleri ticaret kollarıyla hiç olmadıkları kadar zengin olmuşlardı.
Buca’da yaşayan varlıklı Levanten Aileler, Küçük Asya’ya açılan Alsancak Limanı ve çevresinde de ofislerini kurdular. Günlük yaşamlarını Buca’da ikame ettiren aileler hiç şüphesiz ki Buca’ya birbirinden değeler onlarca tarihi yapı bıraktılar.
İlk Tenis Kulübü (Güzel Hava Kulübü), modern anlamda ilk hayvanat bahçesi, Roma İmparatorluğu’ndan bu yana Anadolu’da inşa ettirilen ilk hipodrom, ilk şehir parkı, ülkenin ilk modern kampüsü gibi birçok alanda ilklere sahip Buca’da ziyaret edebileceğiniz 10 köşkü sizin için sıraladık. Çoğunluğunun kamuya açık olduğu bu sıra dışı köşkleri gezelim mi?
Buca’da Ziyaret Edebileceğiniz 10 Köşk veya Tarihi Yapı
1. Forbes Köşkü, Buca
Forbes Köşkü, Buca’nın en tanınan ve en çok fotoğraflanan köşklerinden biri. 1908 yılında İskoç asıllı Levanten George King Forbes tarafından inşa edilen köşk, 1909 yılında çıkan yangın sonucunda yanmış, 1910 yılında tekrardan inşa edilmiş.
Forbes Köşkü, günümüzde Sağlık Bakanlığı yönetiminde olan Buca Seyfi Demirsoy Devlet Hastanesi’nin de yer aldığı kampüste bulunuyor. Bir dönem verem savaş dispanseri olarak da kullanılan Forbes Köşkü’nde restorasyon çalışmaları devam ediyor. Köşkün içerisi restorasyon sürecinden dolayı yıllardır kapalı, ancak dışarıdan harika fotoğraf kareleri yakalayabilirsiniz.
Buca’da ziyaret edebileceğiniz 10 köşk veya tarihi yapıdan biri olan Forbes Köşkü hakkında detaylı bilgi bu linkte: https://bucayikesfet.com/forbes-kosku/
2. Hacı Davut Fargoh Köşkü veya Malikanesi (Buca Pembe Köşk)
Hacı Davut Fargoh Malikanesi, Buca’nın en eski köşklerinden biri. Günümüzde Buca Belediyesi Kültür ve Sanat Merkezi olarak kullanılan malikane, halk arasında Pembe Köşk ismiyle tanınıyor. İçerisinde Buca Belediyesi nikah salonu da olan köşk, yılın 365 günü kültür ve sanat etkinliklerine ev sahipliği yapıyor.
Türkiye’de kurulan en eski belediyelerden olan Buca Belediyesi; 1925 yılında köşkü satın alarak belediye hizmet binası olarak kullanır. Asıl ilginç olan bilgi ise 2000 yılının Kasım ayına kadar Hacı Davut Fargoh Köşkü, belediye hizmet binası olarak kullanılmış olması.
Hacı Davut Fargoh Köşkü haftanın 7 günü kamuya açık.
Buca’da ziyaret edebileceğiniz 10 köşk veya tarihi yapıdan biri olan Buca Pembe Köşk hakkında detaylı bilgi bu linkte: https://bucayikesfet.com/haci-davut-fargoh-malikanesi-buca-pembe-kosk/
3. Baltazzi Köşkü, Buca
Baltazzi Köşkü, Buca’nın en eski malikanelerinden biri. 1868’li yıllarda inşa edildiği düşünülen köşkün ilk sahipleri arkeoloji alanında varlık gösteren Baltazzi Ailesi. 1890’da İoyanis Ispartalıyan adlı Ermeni asıllı İzmirli zengin bir tüccar bu köşkün sahibi olmuş. Ardından 1920’li işgal yıllarında Yunan Milli Bankası yönetiminde Yunan çocukları için yetimhane olarak kullanılmış.
Baltazzi Köşkü, günümüzde Mehmet Akif İnan Anadolu Lisesi olarak kullanılıyor. Okul binasını eğitim saatleri dışında ziyaret etmek mümkün. Okul görevlileri gelen ziyaretçilere okulu gezdiriyor. Okul saatleri dışında binanın içini görebilir, diğer saatlerde ise bahçe, havuz ve binanın dışını fotoğraflayabilirsiniz.
Buca’da ziyaret edebileceğiniz 10 köşk veya tarihi yapıdan biri olan Baltazzi Köşkü hakkında detaylı bilgi bu linkte: https://bucayikesfet.com/baltazzi-kosku/
4. Gavrili Köşkü veya Sini Köşk, Buca
1905 yılında Mimar Vafiadis tarafından tarafından Gavrili Köşkü, Buca Dumlupınar Mahallesi’nin Uğur Mumcu Caddesi’nde yer alıyor. Günümüzde tam olarak teyit edilmese de birçok tarihi kaynakta göre Gavrili Ailesinin bu köşkte yaşamış olduğu belirtiliyor.
Uzun bir dönem Pengelli Ailesinin konutu olarak kullanılan Gavrili Köşkü, daha sonrasında Yapı Kredi Bankası’nın misafirhanesi olarak kullanılmış. Bir dönem bakımsızlıktan dolayı atıl durumunda kalan Buca Gavrili Köşk, 2008 yılında İsmet Çiftçi tarafından protokolle satın alınarak ciddi bir restorasyondan geçti.
Gavrili Köşkü restoran olarak hizmet vermesi nedeniyle kamuya açık ve ziyaret edilebilir.
Buca’da ziyaret edebileceğiniz 10 köşk veya tarihi yapıdan biri olan Gavrili Köşkü hakkında detaylı bilgi bu linkte: https://bucayikesfet.com/gavrili-kosku/
5. Hanson Köşkü, Buca
Dumlupınar Mahallesi Uğur Mumcu Caddesi üzerinde bulunan Hanson Köşkü, 1876 yılında İngiliz Levanten ailelerden Hanson’lar tarafından yaptırıldı. Zemin üstü iki kattan ve yalın bir cepheden oluşan Buca Hanson Köşkü’nün ilk sahipleri Hanson Ailesi hakkında maalesef ki pek fazla bilgiye sahip değiliz.
Günümüzde özel bir mülkiyete sahip olan Hanson Köşkü, yine özel bir eğitim kuruluşunun hizmet binası olarak hizmet vermesi nedeniyle büyük bir kısmı kamunun ziyaretine açık.
Buca’da ziyaret edebileceğiniz 10 köşk veya tarihi yapıdan biri olan Hanson Köşkü hakkında detaylı bilgi bu linkte:
6. Mıssır Line Köşkü, Buca
Zamanla Forbes Ailesi, Mıssır Ailesi, Guest Ailesi ve Stevenson Ailesi’nden sonra birkaç kez daha el değiştirmiş fakat maalesef ki Mıssır Line Köşkü günümüze kadar ulaşamamış. Son olarak 2014 yılında çıkan bir yangınla ağır bir hasar alan Mıssır Line Köşkü Buca, çatısı büyük oranda çökmüş atıl bir durumda duruyor.
Mıssır Line Köşkü’nün atıl duruma gelmesi nedeniyle içeriye ziyaret tehlikeli ve yasak olsa da dış cephesinden çekeceğiniz fotoğraflar köşkün ihtişamını anlayabilirsiniz.
Buca’da ziyaret edebileceğiniz 10 köşk veya tarihi yapıdan biri olan Mıssır Line Köşkü hakkında detaylı bilgi bu linkte:
7. Buca St. John Baptist Protestan Kilisesi, Buca
Buca’da yaşayan Protestanların ibadetlerini yerine getirebilmeleri için 1834 yılında küçük bir şapel olarak inşa edilen yapı, 1865 yılında günümüzdeki haline, kiliseye dönüştürülmüş. 1960 yılında azalan cemaat nedeniyle Buca Belediyesi’ne devredilen kilise Buca Belediyesi tarafından Nikah Dairesi ve Buca Kültür Merkezi olarak 2001 yılına kadar kullanılmış.
Günümüzde ibadet yeri olarak hizmet veren St. John Baptist Protestan Kilisesi haftanın 7 günü ziyarete açık.
Buca’da ziyaret edebileceğiniz 10 köşk veya tarihi yapıdan biri olan Buca Protestan Kilisesi hakkında detaylı bilgi bu linkte: https://bucayikesfet.com/st-john-baptist-kilisesi-buca/
8. Rees Köşkü veya Rees Malikanesi Buca
Gerek dış formu gerekse de iç formunun derin bir geometrik mimari anlayışla inşa edilen Buca Rees köşkü, dönemin İzmir Valisi Rahmi Bey tarafından Birinci Dünya Savaşı’nda el konularak yatılı kız öğretmen okulu olarak kullanılmış. Savaşın sonunda tekrardan Rees Ailesi’ne geri verilen köşk, 1930’larda ailenin Türkiye’den ayrılması ile Milli Eğitim Bakanlığı tarafından satın alınıp, tekrardan eğitim amaçlı hizmete açılmış.
Günümüzde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Dokuz Eylül Üniversitesi’nin Eğitim Fakültesi Dekanlığı olarak hizmet veren Rees Köşkü kısmen ziyarete açık.
Buca’da ziyaret edebileceğiniz 10 köşk veya tarihi yapıdan biri olan Buca Rees Köşkü hakkında detaylı bilgi bu linkte: https://bucayikesfet.com/rees-kosku-buca
9. Buca Göç ve Mübadele Anı Evi
Buca Göç ve Mübadele Anı Evi’nin tam olarak yapım yılı bilinmese de bahçedeki mermer çeşmenin başında yazan 1904 tarihinden binanın en geç 1904 tarihinde inşa edildiği düşünülüyor. Kitabesi bulunmasa da bahçedeki mermer çeşmede yazan Yunanca G ve N harflerinin, yapı sahipleri olduğu konusunda uzmanlar ortak görüşte.
Aslında Göç ve Mübadele Anı Evi, Buca’da Levanten aileler dışında gayrimüslim ve yerel halkın mimaride sık olarak kullandığı olduğu Sakız üslubu bir yapı. Sakız türü teknik özellikleri taşıyan Buca Göç ve Mübadele Anı Evi, iki kat ve minik bahçesinden oluşan bir müze ev.
Buca Göç ve Mübadele Anı Evi kamu ziyaretine açık.
Buca’da ziyaret edebileceğiniz 10 köşk veya tarihi yapıdan biri olan Buca Göç ve Mübadele Anı Evi hakkında detaylı bilgi bu linkte: https://bucayikesfet.com/buca-goc-ve-mubadele-ani-evi/
10. Barff Köşkü, Buca
Günümüzde Dokuz Eylül Üniversitesi’ne (DEÜ) bağlı Bayrakbilim ve Türk Bayrakları Müzesi olarak hizmet veren Barff Köşkü kamu ziyaretine açık.
Buca’da ziyaret edebileceğiniz 10 köşk veya tarihi yapıdan biri olan Buca Barff Köşkü hakkında detaylı bilgi bu linkte: https://bucayikesfet.com/barff-kosku-buca/